شهید مهدی خندان در 28 آذر 1362 در عملیات والفجر 4 ، هنگام عبور از میدان مین و سیم خاردار بر اثر گلوله تیر بار به درجه شهادت رسید ...
شهید مهدی خندان به سال 1341 در روستای «سبوبزرگ» از توابع لواسان کوچک به دنیا آمد. مهدی دوره راهنمایی را در سال 1353 به اتمام رساند و پس از آن به هنرستان دکتر احمد ناصری در تهران رفت. شهید خندان سال 1357 همزمان با پیروزی انقلاب توانست دیپلمش را در رشتة مکانیک بگیرد.
مهدی تابستان 1359 به عنوان عضو فعال بسیج به پادگان امام حسین (ع) اعزام شده و دوره آموزش عمومی نظامی را با موفقیت می گذراند و سپس برای مقابله با ضد انقلاب عازم کردستان شد و به سمت جبهه های غرب رفت.
شهید خندان به مدت شش ماه در جبهه غرب در سرپل ذهاب ماند و پس از آن به عضویت سپاه پاسداران در آمده و مدت چهار ماه به عنوان محافظ بیت امام خمینی (ره) به خدمت مشغول شد. ایشان در جبهه غرب چنان رشادت و شهامتی از خود نشان می دهد که لقب «شیر کوهستان» را به او می دهند.
شهید خندان خرداد سال 1361 همراه حاج احمد متوسلیان و دیگر رزمندگان به لبنان اعزام می شود و حدود چهار ماه هم در آنجا به خدمت مشغول می شود.
سرانجام شهید مهدی خندان روز 28 آذر 1362 برابر با اربعین حسینی، در مرحله سوم عملیات «والفجر 4» در ارتفاعات کانیمانگا، هنگام عبور از میدان مین و سیم خاردار، توسط گلوله تیر بار دشمن مزد زحماتش را گرفت و به شهادت رسید.
آنچه می خوانید قسمت پایانی گفتگو با مادر بزرگوار این شهید است.
نوحه خوانی با دست شکسته
هیچ وقت زخمی شدن مهدی را ندیدم اما یکبار که رفت جبهه با دست شکسته برگشت. همان زمان حسین سمیعی شهید شد، مهدی وقتی خبر شهادت شهید سمیعی را شنید حسابی گریه کرد و با همان دست شکسته رفت کنگاور منزل حسین و برای شهادتش نوحه خواند.
یک روز دیدم جا تر است و بچه نیست!
برادر کوچکتر مهدی (علی) سیزده سالش بود که دائم می گفت: می خواهم بروم جبهه.
پدرش هم می گفت: چون سنت کمه تو را قبول نمی کنند، بی خود هم نرو. مدتی گذشت یک روز دیدم علی نیامد صبحانه اش را بخورد، رفتم داخل اتاق نبود.
پدرش گفت: حتما رفته پی بازی اش. اما شب شد باز هم نیامد، سه روز دنبالش گشتیم. بعد از سه روز خبر دادند از پادگان امام حسن اعزام شده جبهه.
مهدی فکر می کرد علی از سر بچگی هوای جنگ داره برای همین هر وقت می گفت می خوام برم او دعوایش می کرد. وقتی مهدی جنوب بود، علی می رفت غرب و وقتی مهدی غرب بود علی می رفت جنوب از ترس اینکه مهدی روانه تهرانش نکند. زمانی که مهدی شهید شد علی کردستان بود و بعد از هفتمش متوجه شد و آمد.
آخرین دیدار با شهید مهدی خندان
آخرین باری که مهدی آمده بود مرخصی خوب یادم هست، ساعت 8 صبح بود. لباس کردی پوشیده بود، چفیه دور گردنش، خاک آلود و محاسن بلند داشت.
گفتم: مهدی! این چه وضعی است مادر؟!
آمد بالا و نشست. چیزی آوردم بخورد، با موتوری که باقر برایش خریده بود آمد. چند دقیقه پیش ماند و رفت پیش پدرش، رفتم پشت بام و رفتن مهدی را نگاه می کردم. نزدیک خانه یک جایی داشتیم به اسم میدان هلی کوپر، با پدرش آنجا نشستند و بعد دوباره آمد خانه، یک چفیه دور گردنش بود. درخت توتی در حیاط خانه داشتیم، مهدی سه بار تا پیش آن درخت رفت و دوباره آمد خانه و خداحافظی کرد و رفت! دیگر ندیدمش. می دانستم شهید می شود ولی فکر نمی کردم بار آخری باشد که می بینمش.
دست و پای مهدی قطع شده
مهدی 13 ماه صفر شهید شد اما من نمی دانستم. 20 ماه صفر اربعین امام حسین(ع) آمدند خبر شهادتش را دادند. من آن موقع تهران ملاقات برادر زاده ام رفته بودم. بچه ها آمدند بیمارستان، من فکر کردم آمدند ملاقات برادرزاده ام.
برادرم گفت: بیا با هم برویم خانه تان. ایشان آن زمان کامیون داشت. سوار شدیم من دیدم برادرم لویزان را پیچید بالا در حالی که حالش خیلی درهم و متلاطم است. بین راه تا لشکرک ماشین های بچه ها دو سه تا زدند عقب و دو سه تا زدند جلو و داداشم پیاده شد. دیدم با بچه ها صحبت می کند، آنجا فکر کردم یکی از بچه هایم یا مجروح شده یا شهید.
به برادرم گفتم: داوود چه شده؟
گفت: چیزی نیست.
آمدیم خانه دیدم حاجی دارد گریه می کند. گفتم: چه شده؟ چرا گریه می کنی؟
گفت: می گویند دست و پای مهدی قطع شده و بیمارستان است.
گفتم: دروغ می گویند واقعیت این نیست.
مدتی گذشت دوستانش آمدند منزل ما و غیر مستقیم گفتند: مهدی شهید شده. آقای گوران عکسش را گرفت، همین عکس در سند ازدواجش هم است. به آقای گوران گفتم: عکس مهدی را برای چه می خواهی؟
گفت: مهدی می خواد.
گفتم: نگو مهدی خواسته می خواد، پسرم شهید شده؟ که دیدم آقای گوران زد زیر گریه.
جنازه شهید خندان را من داخل قبر گذاشتم
وقتی شنیدم پسرم شهید شده اصلا گریه نکردم علی رغم اینکه پیکرش را هم بعد از ده سال آوردند. حتی جنازه ی مهدی را خودم در قبر گذاشتم درحالی که آن زمان به علت بیماری ای که داشتم شیمی درمانی شده بودم و وضعیت جسمانی بدی هم داشتم. مهدی به پدرش گفته بود چقدر خوب است که آدم در ماه محرم و صفر شهید شود.
اکنون نزدیک 30 سال است که اربعین ها برای او مراسم می گیریم.
خوابی که آمدن مهدی را پس از ده سال خبر داد
یک شب خواب دیدم نماز می خوانم، مهدی با آن قد بلندش لباس سپاه به تنش بود و مدام می آمد در خانه و می رفت. وقتی رفت بیرون یک نیره سادات است پسرش شهید، ایشان همسایه ما بود. آمد یک بسته گذاشت در جانماز من و رفت. من جانماز را باز کردم دیدم یک اسکلت آدم در آن است. بلند شدم هیجان زده داد زدم مهدی، نیره السادت اما دیدم کسی جواب نمی دهد، از خواب پریدم.
صبح که حاجی بیدار شد گفتم: می خواهم یک چیزی بگویم.
گفت: بگو.
گفتم: مهدی آمد.
گفت: از کجا می دانی؟
گفتم: من دیشب خواب دیدم.
گفت: آره جنازه مهدی را آوردند. 3500 شهید پیدا شده که مهدی جزء آنهاست.
من رفتم معراج، جنازه ها را کنار هم چیده بودند. شاید باور نکنید اما انگار کسی با دست اشاره کرد که آن جنازه مهدی است که می گوید بیا، مستقیم رفتم سر جنازه پسرم و تابوت مهدی را باز کردم. همان خوابی که شب قبلش دیده بودم تعبیر شد. جنازه مهدی یک دستش تا آرنج نبود با او صحبت هایم را کردم و بوسیدمش.
لقب شیر کوهستان را چه کسی روی مهدی گذشت؟
چن وقت قبل از آمدنش خوابی دیگر دیدم. در رویایم مهدی می آمد در حالی که می لنگید. خندید و پیراهنش را زد بالا، سمت راستش جای سه تا گلوله سوراخ سوراخ است. دیدم استخوان پایش هم سوراخ است، خدا شاهد است وقتی در تابوت را باز کردم استخوان پای مهدی زیر زانو سوراخ بود، پشت پا استخوان تَرک خورده بود و یک طرف دنده هایش خرمایی رنگ بود و یک طرف دنده اش سفید بود و خال خال روی دنده هایش بود، آنجا از من و او عکس گرفتند. در تشیع جنازه اش آنقدر آمده بودند که گفتند سه هزار و خرده ای غذا دادیم. 28 صفر خاکش کردیم. حاج همت اسم مهدی را گذاشته بود شیر کوهستان.
پدرش در باغ نوحه می خواند و گریه می کرد
من یک زن روستایی با سواد جزیی هستم و ادعایی هم ندارم، فقط این را می دانم که این صلاح خداوند بود که تعدادی از بچه ها جانباز شوند و بعد تک تک شهید شوند، اینها همه کار خدا است. من هر وقت می روم سر خاک مهدی یک تلنگری به من زده می شود.
پسرم (قاسم) با یوسف نصیر دوستش جنازه مهدی را بلند کردند دادند به من و من او را در خاک گذاشتم. شوهرم وقتی می رفت در باغ خیلی گریه می کرد و برای مهدی نوحه می خواند. یکسال است که حاجی فوت کرده.
دیدی چه خاکی بر سرت شد؟
مهدی واقعا اذیتم نمی کرد و دلسوز بود. روز مادر حتماً برایم کادو می خرید. مثلاً یکبار دو دست فنجان گرفت. پدرش هم خیلی مهدی را دوست داشت.
وقتی شهید خندان شهید شد یکی از بستگان آمد گفت: دیدی چه خاکی بر سرت شد؟
گفتم: بچه ی من خودش راهی را که انتخاب کرده بود رفت و خدا خواست، خودت را جمع کن و مودب صحبت کن. گفت: لیاقت ات همین بود.
گفتم: خدا کند من چنین لیاقتی را داشته باشم.
شهید خندان بسیار با حیا بود
می دیدم گاهی سیگار می کشد اما چیزی نمی گفتم ولی پدرش دعوایش می کرد. مهدی خیلی باحیا بود و سعی می کرد جلوی حاجی سیگار روشن نکند. هیچ وقت ندیدم عصبانی شود. جذبه داشت و همه دوستش داشتند.
مراسم عقد شهید خندان
5 ماه عقد کرده بودند. خانمش می گوید: در این مدت همیشه شاه عبدالعظیم و بهشت زهرا می رفتیم. برای مهدی مراسم عقد سنگینی گرفتیم در تهران. بچه ام کت و شلوار نپوشید، فقط یک جفت کفش خرید. رفتیم خرید هرچه پدرخانمش گفت اما نخرید، فقط یک انگشتر نقره که یک دانه نگنین کوچک داشت 90 تومان خرید برایش. با لباس سپاه و یک پیراهن کرمی.
ماجرای جیره هایی که شهید خندان می گرفت
وقتی مهدی شهید شد، یوسف یکی از دوستان پسرم آمد گفت: مادر می دانستی مهدی جیره داشت.
گفتم: جیره چیه؟
گفت: جیره سهمیه حبوبات و... است و یک مقداری پول. مهدی اینها را تا دو سال نگرفته بود. یوسف می گفت یکبار با مهدی رفتیم جیره مان را که گرفتیم یک وانت بار آورد و وسایل را بار زد، دیدم وانت بار رفت!
گفتم: مهدی وانت بار رفت، بلد نیست برود لواسان. مهدی گفت: شما کاری نداشته باشید. بعدا متوجه شدیم مهدی جیره اش را به جایی کمک می دهد.
به بنی صدر رأی ندهید
زمان رأی دادن به ریاست جمهوری بنی صدر رای نداد و به ما هم می گفت رای ندهید. البته نمی گفت به چه دلیل، فقط مخالفتش را ابراز می کرد.
کاری که شهید خندان در جبهه انجام می داد
هر وقت ازش می پرسیدم در جبهه چکار می کنی؟ می گفت: من در جبهه لباس می شویم و کفش واکس می زنم.
پایان
گفتگو: اسدالله عطری
